Translation Passages

Translation Passages-III

THE TAJ MAHAL

One of the most beautiful buildings in the world is the Taj Mahal. The Taj Mahal is a love story, a sad and beautiful one. If it didn't exist, we could easily imagine that the story of its construction was simply a fairy tale.

It was built by the Mogul emperor Shah Jehan at Agra, India, as a tomb for his favorite wife. She was a beautiful and intelligent woman whom he loved gre­atly. The building takes its name from one of her titles, Mumtazi Mahal; its shor­tened form, Taj Mahal, means "pride of the palace".

This beloved wife of the emperor died in the year 1630. He was so broken­ hearted that he even thought of giving up his throne. He decided to build her the most beautiful tomb that had ever been seen. The building of the Taj Mahal began the next year. Designs were submitted by leading architects of the Mogul empire. The best artists and architects were summoned (called) from Türkiye, India, Persia and Arabia.

It took about 22 thousand men working over a period of 18 years to build the Taj Mahal. It is an eight-sided building made of white marble, and inlaid with twelve kinds of semi-precious stones as well as with black marble inscriptions from the Koran. The building stands on a marble platform. Its minarets, or towers, rise from each of the four corners.

The emperor planned to build an identical (exactly alike) tomb of black marble for himself on the other side of the river connected by a silver bridge. But his son imprisoned him in the palace before he could finish. For the rest of his li­fe, he could only gaze (stare) across the river at the shrine of his beloved.

When Shah Jehan died, he was buried beside his beloved empress.

Key Words and Expressions :

1. to exist: var olmak

2. tomb : türbe

3. counselor : danışman

4. companion : arkadaş, eş

5. title : ünvan

6. pride of the palace : sarayın gururu

7. brokenhearted : kırık kalpli

7. throne : taht, saltanat

8. to submit: vermek, sunmak, önermek

9. leading architects : önde gelen mimarlar

10. to be summoned : çağrılmak, emirle davet edilmek

11. marble : mermer

12. to inlay : kakma işlemek

13. semi-precious : yarı kıymetli

14. inscription : yazıt, kitabe

15. to bury : gömmek

16. tomb : türbe, mezar

17. to imprison : hapsetmek

18. to gaze at : devamlı bakmak

19. shrine : türbe

20. empress : imparatoriçe

Comprehension Questions :

What kind of love story is the Taj Mahal?

By whom and why was it built?

Who was Mumtazi Mahal?

What did Shah Jehan decide after her death?

Who submitted the designs?

Where were the best artists and architects summoned from?

From which book were the inscriptions taken?

Where was Shah Jehan buried?

What did the emperor plan to do?

Why couldn't he finish his plan?

TAÇ MAHAL

Dünyadaki en güzel binalardan biri Taç Mahal'dir. Taç Mahal, hüzünlü ve güzel olan bir aşk hikâyesidir. Eğer o, var (gerçek) olmasa, onun yapı hikâyesinin sadece bir peri masalı olduğunu hayal edebilirdik.

Taç Mahal, Hindistan Agra’da Moğol imparatoru Şah Cihan tarafından sev­diği karısı için bir türbe olarak inşa edildi. O, kendisinin çok sevdiği güzel ve zeki bir kadındı. Bina, ismini onun Unvanlarından birisi olan Mümtaz'ı Mahal'den alır; onun kısaltılmış şekli olan Taç Mahal 'sarayın gururu' demektir.

İmparatorun bu sevgili eşi 1630 yılında öldü. Onun kalbi öyle çok kırılmıştı ki hatta tahtından vazgeçmeyi bile düşündü. Ona, o ana kadar görülmemiş olan en güzel türbeyi yapmaya karar verdi. Taç Mahal'in yapımı ertesi yıl başladı. Plânlar, Moğol imparatorluğunun önde gelen mimarları tarafından sunuldu. Türkiye, Hin­distan, İran ve Arabistan'dan en iyi sanatkâr ve mimarlar çağrıldı.

Taç Mahal'in inşa edilmesi, 18 yılı aşkın bir zaman çalışan 22 bin kişiye mal oldu. Taç Mahal, Kuran'dan siyah mermer kitabeler yazılı olarak 12 çeşit yan kıymetli taş kakmalı, sekiz kenarlı beyaz mermerden yapılmış bir binadır. Bina mermer bir platform üzerinde durmaktadır. Minareleri ya da kuleleri her dört kö­şeden yükselmektedir.

İmparator, nehrin diğer tarafında kendisi için gümüş bir köprü ile birleştiril­miş siyah mermerden yapılmış benzer bir türbe inşa etmeyi plânladı. Ancak oğlu, (işi) tamamlayamadan önce onu saraya hapsetti. Hayatının sonuna kadar sadece nehrin karşısından sevgilisinin türbesine bakabiliyordu.

Şah Cihan öldüğü zaman sevgili imparatoriçesinin yanına gömüldü.

WEATHER

Rain is condensed water. Sleet is frozen rain. It forms when rain passes through a surface layer of cold air. The rain freezes and so reaches the earth as bits of ice. Sometimes the rain doesn't freeze until it reaches the ground.

Hail starts out as rain. A rain drop falls toward earth, but strong currents of air prevent it from reaching the ground. The currents carry the drop to a high alti­tude and there it freezes. Then the ice falls through a cloud where liquid water condenses on the outside of the drop. Another updraft of air carries the ice to a high altitude again, and there the new layer of water freezes. This repeating action may continue for a long time, making the hailstone larger and larger. Strong up­drafts of air are needed (required) for hailstones to form (take shape).

Precipitation is any form of water or ice which falls to the earth. Snow, sleet and hail are frozen precipitation. Snow is flakes of frozen water, and a snowflake is a soft crystal of ice. Mist is veiy small particles of water. Fog forms when air just above (over) the ground is cooled to such a low temperature that it can no longer hold a large amount of water vapor. A drizzle is a very light rain. If any form of precipitation is falling to the earth, we say, "It is raining, misting, sprink­ling, snowing, drizzling, hailing, sleeting, or showering”.

Key Words and Expressions :

1. condensed : yoğunlaşmış, sıkıştırılmış

2. sleet: sulu sepken

3. frozen : donmuş

4. surface layer : yüzey tabaka

5. to freeze : donmak

6. bit: parça

7. to prevent ... from : birşeyi -den önlemek

8. altitude : irtifa, yükseklik

9. updraft: yukarı cereyan

9. hailstone : dolu tanesi

10. precipitation : yağış

11. mist : pus

12. water vapor : su buharı

13. It is raining : Yağmur yağıyor.

It is misting : Pus bastırıyor.

It is sprinkling : Yağmur atıştırıyor.

It is snowing : Kar yağıyor.

It is drizzling : Yağmur çiseliyor.

It is hailing : Dolu yağıyor.

It is sleeting : Sulu kar yağıyor.

It is showering : Yağmur boşanıyor.

Comprehension Questions :

What is rain?

When does sleet form?

Why are some hail stones larger than others?

What is the definition of precipitation?

What is the difference between sleet and drizzle?

HAVA

Yağmur yoğunlaşmış sudur. Sulu kar, soğuk havanın yüzey tabakasından ge­çince oluşur. Yağmur donar ve böylece buz parçalan olarak yere ulaşır. Bazen yağmur yere ulaşıncaya kadar donmaz.

Dolu, yağmur olarak başlar. Bir yağmur damlası yere doğru düşer ama kuvvetli hava cereyanları onun yere ulaşmasını önler. Cereyanlar, damlayı yüksek bir irtifaya taşır ve orada damla donar. Sonra buz, damlanın dışında sıvı suyun yo­ğunlaştığı bir bulutun içinden geçerek düşer. Diğer bir yukarı hava cereyanı buzu >ine yüksek bir irtifaya taşır ve orada yeni su tabakası donar. Bu tekrarlanan hare­ket, dolu tanesini gittikçe irileştirerek uzun bir süre devam edebilir. Dolu taneleri­nin oluşması için kuvvetli yukarı hava cereyanlarına ihtiyaç duyulur.

Yağış, yeryüzüne düşen su ya da buzun herhangi bir şeklidir. Kar, sulu kar ve dolu, donmuş yağıştır. Kar, donmuş su tabakalarıdır ve bir kar tanesi yumuşak buz kristalidir. Pus, çok küçük su parçacıklarıdır. Yeryüzünün hemen üzerindeki hava düşük bir ısı derecesine kadar soğuyup artık çok fazla miktarda su buharını tutamaz duruma gelince sis oluşur. Çisenti, çok hafif bir yağmurdur. Eğer yağışın herhangi bir şekli yeryüzüne düşüyorsa biz şöyle deriz : "Yağmur yağıyor, pus bastırıyor, yağmur atıştırıyor, kar yağıyor, yağmur çiseliyor, dolu yağıyor, sulu kar yağıyor ya da yağmur boşanıyor".

UNITED NATIONS

The United Nations is an association of independent nations. It was set up (established) by the victorious nations of World War II, to prevent and end war dealing with problems which can best be solved through international action. On June 26, 1945, the United Nations constitution, known as The UN Charter, was completed and signed by representatives of 50 nations.

By October 24, 1945, the required number of nations had confirmed (ratified, approved) the Charter and the United Nations came officially into existence. October 24 has been celebrated as United Nations day since 1948.

According to the Charter, the UN has four main (chief) purposes. The first aim is to maintain (keep) peace by settling disputes in a peaceful manner (peace­fully), or by taking measures (steps) to stop aggression, and the second is to deve­lop friendly relations among nations based on the equal rights of people. The third aim is to achieve (accomplish) international cooperation in solving economic, so­cial, and cultural problems. And the fourth aim of the United Nations is to serve as a center where the actions of the nations can be combined in trying to reach (attain) these aims.

The flag adopted for the UN represents (stands for) the world surrounded by two olive branches, the traditional symbol of peace.

Key Words and Expressions :

1. association : kurum, cemiyet, birlik

2. to be set up : kurulmak

3. to confirm : onaylamak

4. officially : resmi olarak

5. to come into existence : ortaya çıkmak, meydana gelmek

6. to settle disputes : anlaşmazlıkları gidermek

7. to take measures : önlemler almak

8. aggression : saldırı, tecavüz

9. to be based on : üzerine oturtulmak, kurulu olmak

10. to achieve : başarmak, üstesinden gelmek

Comprehension Questions :

What is the United Nations?

Why was it set up?

How can problems best be solved?

When was the UN Charter signed?

How did the United Nations come officially into existence?

Since when has October 24 been celebrated?

How many main purposes does the UN have?

What are the main purposes of the UN?

BİRLEŞMİŞ MİLLETLER

Birleşmiş Milletler, bağımsız bir ulusal devletler topluluğudur. Bu topluk İkinci Dünya Savaşının galip ulusları tarafından, uluslararası çalışmayla en iyi şekilde çözülebilecek problemlerle ilgilenerek harbi önlemek ve harbe son vermek için kuruldu. 26 Haziran 1945'de, BM Charter'ı olarak bilinen Birleşmiş Millel anayasası tamamlandı ve 50 ülkenin temsilcileri tarafından imzalandı.

24 ekim 1945 tarihine kadar gerekli sayıdaki ulus, Charter'ı (beyannameyi onayladılar ve Birleşmiş Milletler de resmen meydana geldi. 1948’den bu yana ekim, Birleşmiş Milletler günü olarak kutlanmaktadır.

Beyannameye göre, BM'in dört temel amacı vardır. Birinci hedef, anlaşmazlıkları barışçı bir şekilde çözerek ya da saldırganlığı durdurmak için önlemler alarak barışı korumak ve İkincisi, toplulukların eşitlik ve hakları üzerine kurulmuş olan uluslararası dostane ilişkileri geliştirmektir. Üçüncü hedef, ekonomik, sosyal ve kültürel problemlerin çözümünde uluslararası bir işbirliği meydana getirmektir. Birleşmiş Milletler'in dördüncü hedefi ise, bu hedeflere ulaşma gayretinde, ulusla­rın çabalarının birleştirilebileceği bir merkez olarak hizmet vermektir.

BM için kabul edilen bayrak, geleneksel barış sembolü olan iki adet zeytin dalı ile çevrili olan dünyayı temsil etmektedir.

CANALS

The artificial channels that connect (join) natural bodies of water are called canals. Canals are chiefly opened for two reasons. One is to make a voyage shor­ter, and the other is to carry goods cheaply and quickly. Canals are also dug to float away things, and to bring water to dry farm lands. Some canals provide a swift ( fast) flow of water to produce (make) electricity at hydroelectric plants while so­me others carry water from reservoirs to city water supply systems.

The longest, as well as, the oldest canal still in existence is the Grand Canal of China. Its construction may have been started as early as the seventeenth cen­tury B.C, and it was finally completed about 1280 A.D. by Kublai Khan. For cen­turies the 1000-mile Grand Canal was an important water way, and it also carried water for irrigation.

Key Words and Expressions :

1. artificial: yapay, sunî

2. natural: doğal

3. body : kütle

4. voyage : özellikle su üzerinde yapılan yolculuk

5. to float away : yüzdürerek taşımak

6. to provide : temin etmek, sağlamak

7. flow : akış

8. hydroelectric plant : elektrik santralı

9. reservoir: depo

10. in existence : var olan, mevcut

11. B. C.: (before Christ) Milâttan Önce, M. Ü.

12. A. D. : (Anno Domini) Milâttan Sonra, M.S.

13. irrigation : sulama

Comprehension Questions :

What are canals?

Why are canals dug?

What do some canals provide?

Why should a canal provide a swift flow of water?

What is the longest as well as the oldest canal still in existence?-

When was its construction started?

In which ways was the Grand Canal used?

KANALLAR

Doğal su kütlelerini birleştiren yapay su geçitlerine kanallar denir. Kanallar temel olarak iki nedenle açılır. Biri, bir su üstü yolculuğunu kısaltmak, diğeri de malları ucuz ve çabukça taşımak içindir. Kanallar, eşyaları yüzdürerek taşımak ve susuz çiftliklere su getirmek için de açılır. Bazı kanalların, su depolarından şehir su bağlama sistemlerine su taşımalarına karşın, bazıları da hidroelektrik santrallarında elektrik üretmek için süratli bir su akışı sağlarlar.

Grand Canal of China, halen mevcut en eskisi olduğu kadar en uzun kanal­dır. Onun yapımı Milâttan Önce 17'nci asır kadar erken başlamış olabilir ve kanal en sonunda Milâttan Sonra 1280 yılında Kubilay Han tarafından tamamlanmıştır. 1000 millik Grand Canal, yüzyıllarca önemli bir su yolu oldu ve sulama amacıyla da su taşıdı.

WORLD’S ECONOMIC PROBLEMS

Nations all around the world - rich technological nations (have countries/ developed countries) as well as poor developing nations (don't have countries) - are plagued with many similar and serious problems that threaten their survival.

Almost every nation on earth is now plagued with (bothered by) a growing demand for, but scarcity of, affordable fuel and affordable food. Lacking are the resources and money for the expansion of their economies for the security and well-being of their people.

The shortages of affordable essential commodities of life are happening des­pite record incomes, despite record production of manufactured goods and servi­ces and record crops in most nations.

Most oil importing nations scarcely (hardly) offered a protest when Middle East oil producers were forced to dramatically raise prices. Economically broad- based technological nations were able to absorb the first shock of raised prices. Now, many of these powerful nations are seriously weakened.

It has become evident that a fall in the oil price can be as dangerous to the international economy as an increase. It is true that more expensive oil could cause greater suffering in the poorest countries and could set off a new round of infla­tion in the richer countries. Many economists and Western politicians argue that a lower oil price is bound to bring greater prosperity. But oil moves in jumps that have a profoundly unsettling effect on all countries.

Key Words and Expressions :

1. have countries /developed countries: varlıklı ülkeler

2. don't have countries /developing countries: gelişmekte olan ülkeler

3. to be plagued with : başı dertte olmak, sıkıntısını çekmek

4. to threaten : tehdit etmek

5. survival : varlığını devam ettirme

6. affordable : karşılanabilir, ödenebilir

7. expansion : genişleme

8. security : güvenlik

9. well-being : refah, iyilik

9. shortage : eksiklik

10. essential: gerekli, temel

11. commodity : mal, eşya

12. despite : -a karşın, rağmen

13. manufactured goods : işlenmiş mal, ürün

14. oil importing nation : petrol ithal eden ülke

15. scarcely : ancak, güçlükle, yok denecek kadar

16. to offer a protest: protesto çekmek

17. Middle East: Orta Doğu

18. dramatically : çarpıcı bir şekilde

19. broad-based : geniş tabanlı

20. to absorb : emmek, içine çekmek, massetmek

21. to be weakened : zayıflatılmış olmak

22. to become evident: ortaya çıkmak, belli olmak

23. to set off: başlatmak, ortaya çıkarmak

24. a new round of inflation : yeni bir enflasyon dönemi

25. to be bound to : mecburiyetinde/zorunda olmak

27. prosperity : refah, varlık içinde olmak

28. profoundly : derinden, esaslı olarak

Comprehension Questions :

What are nations all around the world plagued with?

Which countries are called 'have countries?'

What are lacking?

Despite record incomes, what is happening?

Did the oil importing nations offer any protests?

What are the conditions of the powerful nations today?

What happens when there is a fall in the oil price?

What could cause a new round of inflation in the richer countries?

DÜNYANIN EKONOMİK PROBLEMLERİ

Dünyanın her yanındaki ulusların - zengin teknolojik uluslar (varlıklı ülkeler/gelişmiş ülkeler) kadar gelişmekte olan fakir ulusların (varlıksız ülkeler) varlıklarını tehdit eden birçok benzer ve ciddi problemlerle başlan derttedir.

Şimdi yeryüzündeki hemen hemen her ulus, ödenebilecek yakıt ve ödenebilecek yiyecek için artan bir isteğin, ama eksikliğinin sıkıntısını çekiyor. Onların halkının güvenliği ve refahı için ekonomilerinin genişlemesinde eksikliği duyulan, kaynaklar ve paradır.

Rekor düzeydeki gelirlere rağmen, bir çok ülkedeki işlenmiş malların ve hizmetlerin rekor düzeydeki üretimine ve rekor düzeydeki ürünlere rağmen, yaşamın ödenebilir temel mallarında bir eksiklik meydana geliyor.

Orta Doğu petrol üreticileri çarpıcı bir biçimde fiyatları yükseltmeye zorladıklarında, çoğu petrol ithal eden uluslar, neredeyse tek bir protesto bile çekmediler. Ekonomik olarak geniş tabanlı teknolojik uluslar, yükseltilmiş fiyatların ilk darbesini karşılayabildiler. Bugün bu güçlü ulusların çoğu, ciddi bir biçimde zayıflatılmıştır.

Petrol fiyatındaki bir düşüşün, uluslararası ekonomi için, bir artış kadar keli olabileceği apaçık ortaya çıkmıştır. Daha pahalı bir petrolün çok fakir ülkelerde daha büyük ıstıraba yol açabileceği ve daha zengin ülkelerde de yeni bir yon dönemi başlatabileceği doğrudur. Birçok ekonomist ve Batılı politikacı düşük bir petrol fiyatının daha büyük bir refah getirmesi gerektiği konusunda tartışıyorlar. Ancak petrol, bütün ülkeler üzerinde derinden tedirgin edici bir etki meydana getiren sıçramalar halinde hareket etmektedir.

VOLCANOES

A volcano is a vent, or opening, in the earth's crust from which hot molten rock called lava is ejected (forced out). The heat produces an immense (vast) pres­sure of steam and other gases underground. If the outlet is blocked, the volcano may suddenly erupt with explosive force. The solid material and the liquid lava which escape from volcanoes accumulate (pile up) about the vents and build vol­canic cones.

Most volcanoes erupt periodically, but some are in a state of constant, tho­ugh less violent, activity. Eruptions in which the whole volcano blows itself to pi­eces are fortunately rare (uncommon). But Mount Pelee, in its eruption of 1902, wiped out (destroyed completely) the city of Saint Pierre killing 40.000 people. As far as we know from records, the greatest eruption took place (occurred) in 1883 on the volcanic island of Krakatoa The explosion of Krakatoa in 1883 killed 36.000 people. It has been estimated that the columns of stones, pumice dust and ashes were sent up into the air, 20 miles by the violent (physically forceful) explo­sion. As this material began to spread out, it created darkness in the middle of the day in places 150 miles away. Some of the dust was carried completely around the earth by currents in the upper atmosphere. Probably the most serious damage done by this tremendous explosion came as a result of the waves it set up in the oceans. The large waves destroyed whole villages, and caused the death of 36.000 human beings. These waves also travelled great distances and may even have re­ached the English Channel, 11000 miles away.

The destruction of the volcanic island of Thera in the Aegean Sea in 1470 B.C. probably gave rise to the legend of the 'lost civilization of Atlantis.’

Key Words and Expressions :

1. vent: ağız, çıkış

2. crust: kabuk

3. molten : erimiş

4. immense : hudutsuz, engin, muazzam

5. outlet: çıkış, ağız

6. to erupt: patlayıp püskürmek

7. explosive : patlayıcı

8. to escape from : -den çıkmak

9. to accumulate : toplanmak

10. to build up : büyümek, oluşmak

11. to be in a state of: bir... durumunda olmak

12. to blow to pieces : patlayarak parçalanmak

13. to wipe out : tahribedip yoketmek, yerle bir etmek

14. Saint Pierre : Güney Amerika'ya yakın olan Karayib denizinde Martini­que adasının en büyük şehri

15. Krakatoa : Endonezya Cıımhuriyeti'nde bir volkanik ada

16. violent : şiddetli

17. current: cereyan

18. to spread out: yayılmak

19. tremendous : muazzam, çok büyük

20. as a result of: -nin sonucu olarak

21. to set up : havaya kaldırmak, meydana getirmek

22. to give rise to : -a yolaçmak

23. legend : masal, efsane

Comprehension Questions :

What is a volcano?

What causes volcanic cones to be built up?

How many people were killed in the eruption of Mount Pelee?

How do most volcanoes erupt?

How was some of the dust carried around the earth?

What did the destruction of the volcanic island of Thera give rise to?

VOLKANLAR

Bir volkan (yanardağ), lâv olarak isimlendirilen sıcak, erimiş kayaların püs- kürtüldüğü yeryüzü kabuğunda bir ağız, ya da açıklıktır. Sıcaklık, yer altında hu­dutsuz derecede çok fazla buhar ve diğer gazların basıncını meydana getirir. Eğer çıkış tıkalıysa volkan, patlayıcı bir güçle aniden püskürebilir. Volkanlardan çıkan katı madde ve sıvı lâvlar, çıkış ağızları etrafında toplanır ve volkanik konileri (te­peleri) meydana getirirler.

Çoğu volkanlar periyodik olarak püskürürler, ancak bazıları ise daha az şid­dette olmalarına karşın devamlı hareket halindedir. Tüm yanardağın kendisini par­çaladığı püskürmeler çok şükür nadirdir. Ancak 1902 yılındaki püskürtmesiyle Mount Pelee, Saint Pierre şehrini tamamen yerle bir etti ve 40.000 kişiyi öldürdü.

Kayıtlardan bildiğimiz kadarıyla en büyük püskürme (indifa) I883'de volkanik Kıakatoa adasında meydana gelmiştir. 1883’te olan Krakatoa patlaması 36.000 ki­şiyi öldürdü. Şiddetli patlamayla kaya, süngertaşı, toz ve kül sütunlarının gökyü­züne 20 mil yüksekliğe çıkarıldığı tahmin edilmektedir. Bu malzemeler etrafa ya­yılmaya başlayınca 150 mil uzaklıktaki yerlerde, gündüz içinde karanlık oluşturdu. Tozun bir bölümü, atmosferin yukarılarındaki hava cereyanları ile ta­mamen yeryüzü çevresinde dolaştırıldı. Belki de bu muazzam patlamayla meyda­na getirilen en ciddi hasar, patlamanın okyanuslarda kabarttığı dalgaların sonucu olarak ortaya çıktı. Büyük dalgalar tüm köyleri tahrip ettiler ve 36.000 insanın ölümüne sebep oldular. Bu dalgalar, büyük mesafeler de katettiler ve hatta 11.000 mil mesafede olan Manş Denizi'ne de ulaşmış olabilirler.

Ege Denizi'ndeki volkanik Thera adasının Milâttan Önce 1470 yılındaki tah­ribatı belki de 'Atlantis'in kaybolan uygarlığı’ efsanesine yol açmıştır.