YANMA VE YANGIN BİLGİSİ


*
fire
**
YANMA NEDİR- Yanabilen madde (yakıt) ile havanın (yükselt gen madde) karşılıklı etkileşiminin sonucunda ortaya çıkan ve ısı ile ışık verme özelliği olan fizikokimyasal tepkime.


ÖNEMLİ TERİMLER:

KAYNAMA NOKTASI: Buhar basıncı atmosfer basıncını aştığı zaman maddenin edindiği ısı değeridir.(Sıvı gaza dönüşür) 

KALORİ: Bir gram suyun ısısını bir santigrat derece yükseltmek için gereken ısı.

YANMA NOKTASI: Sıvı bir yakıtın bir kez ateş aldıktan sonra sürekli yanmayı beslemeye yetecek oranda buhar üreteceği mıdır. 

ALEV YAYILMASI: Tutuşma kaynağından başlayarak alevlerin hareketini ifade eden bir terimdir.

PARLAMA NOKTASI: Sıvı bir yakıtın yüzeye yakın havayla ateş alabilir bir karışım oluşturmaya yetecek buharlar çıkardığı minimum ısı değeridir. Bu ısıda ateş almış buharlar parlayacak ancak yanmaya devam etmeyecektir. 


ISI: Sıcaklığı yükselten enerji biçimidir. Örnek: Civa sütunun cam bir termometrede içerisinde genleşmesi için gereken ısı miktarı gibi.

TUTUŞMA SICAKLIĞI: Ayrı bir ateşleme kaynağı olmaksızın, kendi kendisini besleyen yanmayı başlatmak için hava içerisindeki bir yakıtın ulaşması gereken minimum sıcaklık.

YANGIN 
Yangın ise kontrolümüz dışındaki yanma olayıdır. Gerekli olan şartların meydana gelmesinden oluşan şekle "YANGIN ÜÇGENİ" adı verilir. YETERLİ OKSİJEN - YETERLİ ISI - YANICI MADDE



1. OKSİJEN 
Temiz havada %20.9 oksijen var. Yanmanın oluşabilmesi için bu oran %16 olmalı. Oran %14 'ün altına düşerse yanma ALEVLİ olmaz. 

Oksijen gazı 51 bar basınçta ve -119 derecede sıvılaşır. 


HAVA İÇERİSİNDEKİ MEVCUT GAZLAR 
  • % 78.1 Azot. 
  • % 20.9 Oksijen. 
  • % 0.93 Argon. 
  • % 0.03 Karbondioksit ve diğer gazlar (neon, helyum, kripton, kresnon) ortamda bulunan havayı oluştururlar. 

2-ISI ENERJİSİ KAYNAKLARI 

1-Kimyasal 
2-Elektriksel 
3-Mekanik 
4-Nükleer 
5-Doğal 


KİMYASAL ISI ENERJİSİ 
a-Yanma Isısı:Yanma reaksiyonunun ürettiği ısı. 
b-Kendiliğinden ısınma: Organik bir maddenin dış havanın etkisi olmaksızın ısınmasıdır.Bir ısınma reaksiyonunun hızı her 19 derece ısı artışıyla iki katına çıkar. 
c-Bozulma ısısı: Bileşiklerin genel olarak bakteri hareketleri nedeniyle bozulmaları sebebiyle ortaya çıkan ısıdır. 
d-Çözülme ısısı:Maddenin bir sıvı içerisinde çözülmesiyle serbest kalan ısıdır. 


ELEKTRİKSEL ISI ENERJİSİ 
a- Dirençli ısıtma:Tel veya cihaz gibi bir iletkenden geçen elektrik akımının ürettiği ısıdır. 
b-Di elektrik ısınma: Elektrik kablosu bir nesnenin etrafına sıkıca sarıldığı zaman dirençli ısınma meydana gelir. 
c-Kaçak akım ısıtması: Bir tel bütün akımı kapsayacak şekilde yeterince izole edilmediği zaman meydana gelir. 
d- Arklaşmadan kaynaklanan ısınma:Akım' akışı kesildiği zaman meydana gelen bir elektrikle ısınma türüdür. 
e-Statik elektrik: Bir yüzeyde pozitif diğer yüzeyde negatif şarj ile oluşur. 


MEKANİK ISI ENERJİSİ 
Sürtünme:İki yüzeyin birbirine değerek hareket etmesi sonucu meydana gelir. Sıkışma:Bir gaz sıkıştırıldığı zaman meydana gelir.Örnek: Dizel motorlar,SCBA şişelerinin doldurulması. 

NÜKLEER ISI ENERJİSİ 
Atomlar bölündükleri veya birleştikleri zaman ısı enerjisi oluşur. Kontrollü bir ayarlamayla atom bölünmesinden buhar türbinlerini tahrik etmek ve elektrik üretmek için su ısıtmak amacıyla yararlanılır.

DOĞAL ISI KAYNAKLARI 
Güneş: Elektromanyetik radyasyon şeklinde yaydığı enerjiye güneş enerjisi denir. Volkan:Magmanın püskürmesi. Yıldırım:topraktan buluta,buluttan buluta veya buluttan toprağa milyonlarca volt elektrik deşarjıyla (33.300 C) oluşur. 

YANGININ YAYILMASI
Isı Transferi
  1. Kondüksiyon: Katı cisimler yoluyla ısının nakli
  2. Konveksiyon: Harekete geçen havanın ısıyı taşıması
  3. Radyasyon: Sıcak maddelerin ışıması yoluyla ısının taşınması

YANMA ÜRÜNLERİ VE İNSAN SAĞLIĞINA ETKİLERİ
  • Duman
  • Isı
  • Alev
  • Zehirli Gaz

ISININ İNSAN VÜCUDUNDAKİ ETKİLERİ
                              65 C ye bir süre dayanabilir
                              120 C ye bir süre dayanabilir
                              143 C ısıya 5 dakika dayanabilir
                              177 C ısıya 1 dakika dayanabilir






Yorumlar