İç Mekan Bitkileri

 

*

Indoor Plants

**

İç Mekan Bitkisi Nedir?

Bitkilerin doğal olarak yaşadıkları ortamdan alınarak kap içerisinde, çeşitli mekanlarda yetiştirilmesi (konut gibi özel yada otel, alışveriş merkezi, havaalanları gibi kurumsal alanlar), “ İç Mekan Bitkisel Tasarım “ kavramını tam olarak ifade edememektedir. İç mekan bitkisel tasarımın belirli ve özel amacı bulunmaktadır.

İç Mekan Tasarımı

İç mekan bitkilerle yapılan tasarımın amacı; bitkileri mimari birer eleman gibi değerlendirerek bitkilerin çeşitli özelliklerini kullanmak koşuluyla, bitkiler için yaşanabilir ve insanlar için işlevsel ve estetik mekanlar düzenlemektedir. Bitkilerle yapılan tasarım; 

• İç mekan elemanlarını organize ve koordine eder
• Mekana kimlik kazandırır
• İç mekan elemanları ile insan arasındaki uyumu sağlar
• Yapı içindeki mekanları daha yaşanabilir kılar, estetik değerlerini arttırır
• Bitkisel materyal, iç mekandaki elemanları organize ederek birbiri ile çakışan işlevler için fiziksel ya da görsel bir engel olarak işlev yapar.
• Yapı içinde yer alan renkli çiçekli ya da yoğun olarak kullanılan sarkıcı formlu bitkiler mekanın “ insana yönelik “ olduğunu adeta vurgular. Yapay olarak sağlanan ve tamamen kontrollü mekanların (aydınlatma, ısıtma, havalandırma ile) bireyler tarafından daha kabul edilebilir yaşama ortamı olarak algılanmasında etkilidir.

Hava Kirliliği Nedir?

Dünya Sağlık Örgütü'ne (WHO) göre, nüfusun yüzde 90’ı artık kirli hava solumaktadır. İç ortam hava kirliliği, küresel olarak en önemli çevresel ölüm nedeni olarak tanımlanmaktadır ve son on yılda her yıl tahmini 3,8–4,3 milyon erken ölüme sebep olduğu bildirilmektedir. Özellikle kapalı alanda geçirilen sürenin daha fazla olması nedeniyle iç ortam hava kirliliği ile ilişkili erken ölümlerin tahmini %60'ını beş yaşın altındaki çocuklar ve kadınlar oluşturmaktadır

İç mekan bitkileri hava kalitesine nasıl katkı sağlar?

Sanayileşmiş ülkelerdeki insanlar yaşamlarının% 80'inden fazlasını, hava geçirmez binalarda harcamaktadır. Bu yapılar, ısıtma, havalandırma ve iklimlendirme için daha az enerji gerektiriyor ancak karbonmonoksit, ozon ve uçucu organik bileşikler de dahil olmak üzere partikül madde ve potansiyel olarak zehirli gazlar insan sağlığını etkileyebiliyor. 

Bitkiler toksinleri emer ve iç mekan hava kalitesini geliştirir, ancak bitkinin amaca uygun olup olmadığı ve bitkilerin nasıl daha yararlı olabileceği hakkında çok az şey bilinmektedir.

19 Nisan'da yayınlanan bir İncelemede, bitki fizyoloğu olan Frederico Brilli ve meslektaşları, akıllı sensör entegrasyonu ile bitkilerin performansları hakkında daha ayrıntılı bilgilere sahibi olduklarını bildiriyor. Buna göre kontrollü hava temizleme teknolojileri, iç hava kalitesini uygun maliyetli ve sürdürülebilir bir şekilde artırabilir .

Bitkiler çeşitli mekanizmalarla hava kalitesini artırırlar: karbon dioksiti emer ve fotosentez yoluyla oksijeni serbest bırakırlar, su buharını mikroskobik yaprak gözeneklerinden geçirerek nemi artırırlar ve yaprakların dış yüzeyleri üzerinden ve bitki kök-toprak sisteminde kirleticileri pasif olarak emebilirler. Ancak bitkiler genellikle hava temizleme yetenekleri için değil, az bakım gerektiren görünümleri ve hayatta kalma yetenekleri için iç mekan kullanımı için seçiliyor. Brilli, "Çoğumuz için bitkiler sadece dekoratif bir unsur, estetik bir şey, ama onlar esasında daha başka bir şeydir" diyor.

Farklı bitki türlerinin iç mekan hava kalitesi üzerindeki etkilerini ölçmek için şaşırtıcı derecede az sayıda araştırma yapılmıştır. NASA, 1980'lerde öncü çalışmalar yaptı, ancak basit bir deneysel yaklaşıma güvendiler; daha sofistike ve modelleme çalışmaları olmayan araştırmalar söz konusudur. İç mekan ortamlarında, morfolojisi (yani yaprak şekli ve boyutu), anatomisi ve fizyolojisi (diğer bir deyişle, CO2 asimilasyon oranı) dahil, en yüksek performanslı bitki türlerinin özelliklerini belirlemek için daha fazla araştırmaya ihtiyaç var. 

Bazı İç Mekan Bitkileri:

Kamilya (Dieffenbachia amoena)

Dekoratif yaprakları için yaygın olarak yetiştirilen çok popüler ve dayanıklı bir gölge bitkisidir.

Deve Tabanı (Monstera Deliciosa)

İsviçre peynir bitkisi veya deve tabanı, güney Meksika'nın tropikal ormanlarına, güneye Panama'ya özgü bir çiçekli bitki türüdür. 

Marginata (Dracena marginata)

Afrika kökenli, 50-100 cm boyunda, çok yıllık bir bitkidir. Genç gövdeler yeşil, yaşlandıkça açık kahverengi-krem renginde, yukarı doğru dallı, odunsu yapıdadır. Yapraklar 20-30 cm, dar, şeritsi, sivri uçlu, kenarları çepeçevre kahverengimsi-koyu kahverengi renkli, orta kısmı parlak koyu yeşil renklidir.

Kauçuk (Ficus elastica)

Hindistan kökenli Ficus elastica, kauçuk için yetiştirilen tropikal Asya kökenli, yaprak dökmeyen yani herdemyeşil bir bitkidir. Dünya çapında bir süs bitkisi olarak yetiştirilmekte olup, don olmayan bölgelerde dış ortamda da yetiştirilebilmektedir.

Spatifilyum (Spathiphyllum wallisii)

Beyaz yelken çiçeği, kaşık çiçeği gibi isimlerle de bilinen spatifilyum, çok yıllık, toprak altı gövdeli, herdemyeşil otsu bir bitkidir. Vatanı Kolombiya’dır.

Yukka (Yucca massengana)

Anavatanı Amerika Kıtası olan yukka bitkisi ülkemizde avize çiçeği ve hançer bitkisi olarak da tanınmaktadır. Dik formlu yaprakları ve dayanıklılığı ile ofis ve özellikle evlerde salonlarında en çok kullanılan iç mekân bitkilerindendir.

Begonya (Begonya rex) 

Yaprak Begonya 

KAYNAK
https://phys.org/news/2018-04-indoor-pollution-energy.html

WASEM ESMAEL OMER GHOMA. 2021. BAZI İÇ MEKAN BİTKİLERİNDE AĞIR METAL KONSANTRASYONLARININ SİGARAYA BAĞLI DEĞİŞİM. T.C. KASTAMONU ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ. Yüksek Lisans Tez

Parisa ALiASGHARİ KHABBAZİ. ALIŞVERİŞ MERKEZLERİNDE DEKORATİF AMAÇLI KULLANILAN İÇ MEKAN BİTKİLERİNİN KULLANIM PARAMETRELERİNİN SAPTANMASI ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA. GAZİ ÜNİVERSİTESİ EĞİTİM BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ. Yüksek Lisans Tez.